Việc tự xây tường, viền bể nước hay các công trình nhỏ khác là một ý tưởng tuyệt vời để tiết kiệm chi phí và học hỏi thêm kỹ năng. Dưới đây, tôi sẽ hướng dẫn bạn từng bước về các loại tường phổ biến, cách xây, nguyên vật liệu cần thiết, cách kiểm tra chất lượng và độ bền. Vì bạn là người bình thường, tôi sẽ giải thích đơn giản, dễ hiểu và thực tế nhất.
1. Các loại tường phổ biến
Tùy vào mục đích sử dụng (tường nhà, tường rào, viền bể nước...), bạn có thể chọn các loại tường sau:
- Tường gạch đặc: Dùng gạch đất nung hoặc gạch không nung (gạch xi măng) xây kín, chắc chắn, chịu lực tốt. Thích hợp cho tường nhà hoặc viền bể nước cần độ bền cao.
- Tường gạch lỗ: Gạch có lỗ rỗng, nhẹ hơn gạch đặc, thường dùng cho tường ngăn trong nhà hoặc tường rào không cần chịu lực lớn.
- Tường bê tông: Đổ bằng xi măng, cát, đá và thép (nếu cần gia cố). Dùng cho viền bể nước hoặc tường chịu lực mạnh.
- Tường đá: Xếp đá tự nhiên hoặc đá chẻ, kết hợp vữa xi măng. Thường dùng làm tường rào trang trí hoặc viền bể nước mang tính thẩm mỹ.
- Tường gỗ hoặc tre: Dùng tạm thời hoặc trang trí, không bền bằng gạch/bê tông, ít phù hợp cho bể nước.
Ví dụ, với viền bể nước, tôi khuyên bạn dùng tường gạch đặc hoặc tường bê tông để chống thấm và bền lâu.
2. Cách xây tường cơ bản
Dưới đây là quy trình xây tường gạch (phổ biến và dễ làm nhất):
Bước 1: Chuẩn bị nền móng
- Đào rãnh sâu khoảng 20-30 cm (tùy chiều cao tường), rộng hơn tường khoảng 10 cm mỗi bên.
- Đổ một lớp bê tông lót (xi măng + cát + đá) dày 5-10 cm để làm móng. Chờ khô 1-2 ngày.
Bước 2: Chuẩn bị vật liệu và dụng cụ
- Vật liệu: Gạch, xi măng, cát mịn, nước sạch. Tỷ lệ vữa thường là 1 xi măng : 3 cát.
- Dụng cụ: Bay xây, xô đựng vữa, thước dây, dây căng, búa cao su (để gõ gạch), thùng trộn vữa.
Bước 3: Xây tường
- Trộn vữa: Trộn xi măng và cát khô trước, sau đó thêm nước từ từ đến khi hỗn hợp sệt, dẻo.
- Căng dây định vị: Dùng dây và cọc để đánh dấu đường thẳng, đảm bảo tường không bị lệch.
- Xếp gạch:
- Phết một lớp vữa dày 1-2 cm lên móng.
- Đặt gạch lên, dùng búa gõ nhẹ để gạch bám chắc. Xếp so le giữa các hàng (gạch hàng trên đè lên khe hở hàng dưới).
- Dùng thước và dây kiểm tra tường thẳng đứng, đều nhau.
- Chừa mạch: Giữ khoảng cách giữa các viên gạch khoảng 1 cm, sau đó trát vữa vào khe.
Bước 4: Hoàn thiện
- Sau khi xây xong, trát vữa mỏng lên bề mặt tường cho đẹp (nếu cần).
- Với viền bể nước, thêm lớp chống thấm (sơn chống thấm hoặc xi măng chống thấm) bên trong.
3. Tổ chức nguyên vật liệu
- Gạch: Tính số lượng dựa trên diện tích tường (dài x cao). Trung bình 1 m² tường dày 10 cm cần khoảng 50-60 viên gạch (tùy loại).
- Xi măng: 1 bao xi măng 50 kg trộn được khoảng 0,1 m³ vữa, đủ xây 2-3 m² tường.
- Cát: Mua cát mịn, sạch, không lẫn đất. 1 m³ cát dùng cho 5-7 m² tường.
- Nước: Dùng nước sạch, tránh nước bẩn làm giảm độ bền vữa.
- Lưu ý: Mua dư vật liệu 10-15% để dự phòng hư hỏng hoặc sai sót.
4. Kiểm tra chất lượng
- Độ thẳng đứng: Dùng dây dọi hoặc thước thủy để kiểm tra tường có bị nghiêng không.
- Độ chắc chắn: Gõ nhẹ lên tường, nếu âm thanh rỗng hoặc gạch lung lay, cần sửa lại.
- Mạch vữa: Kiểm tra khe giữa các viên gạch có đầy vữa không, tránh để hở.
- Chống thấm (cho bể nước): Đổ nước vào bể sau khi xây xong 7 ngày, để 24-48 giờ. Nếu không rò rỉ, chất lượng đạt.
5. Độ bền
- Tường gạch đặc: Bền 20-50 năm nếu xây đúng kỹ thuật, không bị ngập nước lâu dài.
- Tường bê tông: Bền hơn, 50-100 năm, đặc biệt tốt cho viền bể nước.
- Yếu tố ảnh hưởng:
- Chất lượng vật liệu (gạch, xi măng tốt sẽ bền hơn).
- Kỹ thuật xây (móng chắc, vữa đều).
- Bảo trì: Tránh để tường ẩm mốc, nứt vỡ không sửa kịp thời.
6. Lời khuyên cho người mới
- Bắt đầu với tường nhỏ (như viền bể nước cao 30-50 cm) để làm quen.
- Xem thêm video hướng dẫn trên mạng để hình dung rõ hơn.
- Làm từ từ, không vội, đảm bảo từng bước chắc chắn.