Việc chọn vật liệu như vôi, vữa, cát… rất quan trọng để đảm bảo chất lượng công trình, đặc biệt khi bạn tự xây tường hay viền bể nước... Dưới đây, tôi sẽ hướng dẫn bạn cách chọn từng loại vật liệu một cách đơn giản, thực tế và phù hợp cho người mới bắt đầu.
1. Chọn vôi
Vôi thường được dùng để trộn vữa trát tường (ít dùng cho xây tường gạch hiện nay vì xi măng bền hơn). Nếu bạn muốn dùng vôi để tiết kiệm hoặc làm tường trang trí, đây là cách chọn:
- Loại vôi:
- Vôi tôi (vôi bột): Đã qua xử lý, dạng bột mịn, dễ sử dụng. Phù hợp trộn vữa trát tường.
- Vôi sống: Dạng cục, cần ngâm nước để “tôi” trước khi dùng. Ít phổ biến hơn vì mất công.
- Cách chọn:
- Mua vôi tôi đóng bao từ cửa hàng vật liệu xây dựng uy tín, tránh loại để lâu bị hút ẩm, vón cục.
- Kiểm tra: Vôi tốt có màu trắng tinh, mịn, không lẫn tạp chất (đá, đất).
- Nếu mua vôi sống: Chọn cục vôi trắng, không xỉn màu, khi ngâm nước sôi mạnh và tan đều thành bột mịn.
- Lưu ý: Vôi ít dùng cho viền bể nước vì khả năng chống thấm kém. Nếu cần chống thấm, dùng xi măng là tốt nhất.
2. Chọn xi măng (dùng để trộn vữa)
Xi măng là thành phần chính trong vữa xây và trát, nên chọn kỹ để đảm bảo độ bền.
- Loại xi măng:
- PCB30: Cường độ chịu nén 30 MPa, dùng cho tường nhà, viền bể nước nhỏ.
- PCB40: Cường độ cao hơn (40 MPa), dùng cho công trình cần chắc chắn hơn.
- Cách chọn:
- Mua xi măng từ thương hiệu uy tín (Hải Phòng, Holcim, Nghi Sơn, Hà Tiên…).
- Bao xi măng còn nguyên, không rách, không bị ẩm (sờ vào bao thấy khô ráo).
- Kiểm tra: Bóp nhẹ bao, xi măng tốt là bột mịn, không vón cục. Mở bao ra, màu xi măng xám đều, không lẫn tạp chất.
- Lưu ý:
- Không mua xi măng để quá lâu (quá 2-3 tháng từ ngày sản xuất, xem trên bao), vì sẽ giảm chất lượng.
- Bảo quản nơi khô ráo, tránh mưa.
3. Chọn cát
Cát là nguyên liệu chính trong vữa, ảnh hưởng lớn đến độ kết dính và độ bền.
- Loại cát:
- Cát xây: Hạt nhỏ, mịn, dùng để xây gạch.
- Cát trát: Hạt rất mịn, dùng để trát tường cho bề mặt láng.
- Cát bê tông: Hạt to hơn, dùng để đổ bê tông (phù hợp cho móng hoặc viền bể nước).
- Cách chọn:
- Độ sạch: Cầm một nắm cát, xoa tay, nếu không dính bẩn (đất sét, bùn) là tốt. Cát sạch có màu vàng nhạt hoặc xám, không lẫn rác, vỏ sò.
- Kiểm tra tạp chất: Thả cát vào nước sạch, nếu nước đục nhiều (đất sét) thì không nên dùng.
- Độ mịn:
- Xây tường: Chọn cát hạt trung bình (0,7-1,5 mm).
- Trát tường: Chọn cát mịn hơn (dưới 0,7 mm).
- Lưu ý: Mua cát từ nơi uy tín, tránh cát khai thác trái phép (thường lẫn tạp chất).
4. Chọn gạch
Gạch là vật liệu chính để xây tường, cần chọn loại phù hợp với mục đích.
- Loại gạch:
- Gạch đặc: Gạch đất nung hoặc xi măng, chắc chắn, dùng cho tường chịu lực hoặc viền bể nước.
- Gạch lỗ: Nhẹ, tiết kiệm, dùng cho tường ngăn không chịu lực.
- Cách chọn:
- Gạch tốt có hình dạng đều, không nứt vỡ, cạnh sắc nét.
- Gõ nhẹ vào gạch: Âm thanh vang, trong là gạch chất lượng; âm đục là gạch kém.
- Màu sắc: Gạch đất nung đỏ đều, không cháy đen; gạch xi măng xám đều.
- Lưu ý: Với viền bể nước, chọn gạch đặc để chống thấm tốt hơn.
5. Chọn nước
- Dùng nước sạch (nước máy, nước giếng khoan sạch) để trộn vữa.
- Tránh nước ao hồ, nước mặn vì chứa tạp chất hoặc muối, làm vữa yếu và dễ bị ăn mòn.
6. Mẹo tổng hợp khi chọn vật liệu
- Mua cùng một nơi: Đảm bảo vật liệu đồng bộ, tránh mua lẻ tẻ từ nhiều nguồn dễ lẫn loại kém chất lượng.
- Hỏi ý kiến: Nếu không chắc, hỏi người bán hoặc thợ xây gần nhà về loại vật liệu phù hợp khu vực bạn.
- Kiểm tra thực tế: Đừng ngại thử (gõ gạch, trộn thử ít vữa) trước khi mua số lượng lớn.
- Ước lượng số lượng:
- Gạch: 50-60 viên/m² tường dày 10 cm.
- Xi măng: 1 bao 50 kg cho 2-3 m² tường.
- Cát: 0,15-0,2 m³ cho 1 m² tường.
7. Lưu ý cho viền bể nước
- Dùng xi măng và gạch đặc thay vì vôi, vì vôi không chống thấm tốt.
- Thêm phụ gia chống thấm (mua ở cửa hàng vật liệu xây dựng) vào vữa để tăng độ bền cho bể nước.
Chúc bạn chọn được vật liệu tốt và xây dựng thành công!