1. Nguyên Nhân Khiến Nền Nhà Bị Sụt Lún
a. Đất nền yếu, không được xử lý kỹ khi xây dựng
- Đất cát, đất bùn, đất sét co ngót theo thời gian do mất nước hoặc chịu tải trọng lớn từ công trình.
- Khi xây nhà, không đào sâu đến lớp đất cứng hoặc không gia cố nền bằng cọc tre, cọc bê tông.
b. Thoát nước kém
- Nước mưa hoặc nước thải ngấm vào đất làm mềm nền, gây lún cục bộ.
- Hệ thống thoát nước bị tắc, nước đọng quanh móng.
c. Thay đổi mực nước ngầm
- Khai thác nước ngầm quá mức khiến đất khô, co lại.
- Mưa lớn kéo dài làm đất trương nở không đều.
d. Tải trọng công trình vượt quá khả năng chịu lực của đất
- Nhà 2 hay nhiều tầng tạo áp lực lớn lên nền đất, đặc biệt nếu diện tích móng hẹp.
- Xây thêm tầng hoặc vật liệu nặng (bể nước, mái tôn) mà không tính toán lại kết cấu.
2. Mức Độ Nguy Hiểm Khi Nền Nhà Sụt Lún
a. Dấu hiệu nhận biết
- Sàn nhà nghiêng, cửa khó đóng/mở.
- Tường nứt chéo, nứt đứng ở góc nhà.
- Sụt lún cục bộ (lõm xuống vài cm) tại các vị trí như chân cột, góc tường.
b. Nguy cơ tiềm ẩn
Nếu lún không đều và nghiêm trọng (trên 5 cm), kết cấu cột, dầm bị lệch có thể dẫn đến sập trần, đặc biệt ở nhà 2 hay nhiều tầng.
Vết nứt lớn (rộng > 3 mm) ở trần hoặc tường là dấu hiệu cảnh báo cần can thiệp ngay.
- Rủi ro khác: Hư hỏng hệ thống điện, ống nước, mất an toàn sinh hoạt.
3. Giải Pháp Tự Khắc Phục Tạm Thời (Áp dụng khi lún nhẹ)
a. Bơm vữa xi măng gia cố nền
- Cách làm:
1. Khoan lỗ nhỏ (đường kính 2–3 cm) xuống vùng đất lún.
2. Bơm hỗn hợp xi măng + nước (tỷ lệ 1:1) hoặc vữa loãng vào lỗ.
3. Lấp lỗ và đầm chặt sau khi vữa khô.
- Ưu điểm: Đơn giản, chi phí thấp.
- Độ bền: 1–3 năm (tùy vào mức độ lún).
b. San lấp mặt bằng
- Đổ đất, cát hoặc đá dăm vào khu vực lún, sau đó đầm kỹ.
- Lưu ý: Chỉ áp dụng cho khu vực ít chịu tải (sân vườn), không dùng cho nền nhà.
c. Cải thiện thoát nước
- Đào rãnh thoát nước xung quanh nhà, lắp ống PVC hoặc rải đá cuội.
- Vệ sinh máng xối, không để nước đọng gần móng.
4. Giải Pháp Chuyên Nghiệp Khi Thuê Thợ
a. Ép cọc bê tông hoặc cọc cừ tràm
- Cách làm: Ép cọc xuống lớp đất cứng để phân bổ tải trọng công trình.
- Chi phí: 300.000–500.000 VNĐ/mét dài (tùy loại cọc).
- Độ bền: 15–30 năm.
b. Gia cố móng bằng giếng tràn (giếng giảm lún)
- Đào giếng sâu 3–5 m cạnh khu vực lún, đổ đá hộc và cát để ổn định đất.
- Độ bền: 10–20 năm.
c. Đào móng bè (móng băng)
- Đào lại phần móng bị lún, đổ bê tông cốt thép dày 20–30 cm.
- Chi phí: Cao (từ 50–100 triệu VNĐ tùy diện tích).
- Độ bền: Trên 30 năm nếu thi công đúng kỹ thuật.
5. Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Độ Bền Của Giải Pháp
- Loại đất nền: Đất cát dễ lún hơn đất sét.
- Chất lượng vật liệu: Bê tông mác cao, cốt thép đủ tiêu chuẩn.
- Thi công: Đầm nền kỹ, chống thấm móng.
- Bảo dưỡng: Thường xuyên kiểm tra rãnh thoát nước, tránh tác động mạnh lên khu vực đã gia cố.
6. Lời Khuyên Dành Cho Bạn
- Nếu lún nhẹ (dưới 3 cm): Áp dụng giải pháp bơm vữa tại chỗ kết hợp cải thiện thoát nước.
- Nếu lún nặng, nghiêng sàn rõ rệt: Cần thuê đơn vị khảo sát địa chất để đo độ lún và đề xuất phương án ép cọc hoặc gia cố móng.
- Không tự ý đào móng sâu: Việc này có thể làm yếu thêm kết cấu hiện có.
Tóm lại, nền nhà sụt lún - thường sau 10 năm sử dụng, là dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng, đặc biệt với nhà tầng. Bạn không nên chủ quan vì nguy cơ sập trần hoàn toàn có thể xảy ra nếu lún không đều. Giải pháp tự làm chỉ mang tính tạm thời, trong khi thuê thợ chuyên nghiệp sẽ đảm bảo độ bền lâu dài. Hãy ưu tiên xử lý triệt để bằng cách ép cọc hoặc gia cố móng để bảo vệ an toàn cho gia đình!