Có nhiều loại cưa khác nhau, nên
thật khó xác định dùng loại cưa nào là tốt nhất trừ khi bạn đã từng xem tất cả
chúng hoạt động rồi. Giờ chúng tôi sẽ đưa cho bạn một chỉ dẫn khái quát về các
loại cưa và lưỡi cưa phổ biến hiện nay, và chúng được thiết kế cho các ứng dụng
nào.
Không bao giờ chỉ có một cách duy
nhất – dù là một cách đúng đắn duy nhất – để hoàn thành bất kỳ một công việc
nào. Ví dụ, cưa bàn và cưa đĩa đều có thể được dùng để tạo ra các vết cắt như
nhau, nhưng bạn sẽ thấy mình sử dụng một loại cưa nào đó dễ dàng hơn loại kia. Chi
phí và tính linh động của công cụ cũng là yếu tố để bạn chọn loại cưa phù hợp.
Các loại cưa được thảo luận ở đây gồm:
-
Cưa tay:
o
Cưa ngang (crosscut saw)
o
Cưa rip (rip saw)
o
Cưa tay hình cung – cưa chữ P
(coping saw)
o
Cưa hình cung – cưa chữ D (bow saw)
o
Cưa hậu (back saw)
o
Cưa góc (miter saw)
o
Cưa kim loại / cưa ống (hack saw)
o
Cưa lỗ khóa (key-hole saw)
-
Cưa điện:
o
Cưa đĩa (circular saw)
o
Cưa bàn (table saw)
o
Cưa góc (miter saw)
o
Cưa xoi (jigsaw)
o
Cưa thụt (reciprocating saw)
o
Cưa tròn (scroll saw)
o
Cưa gạch (tile saw)
o
Cưa băng chuyền (band saw)
o
Cưa xích (chain saw)
Trước khi sử dụng bất kỳ loại cưa
nào, hãy chú ý mỗi loại đều có thủ tục vận hành an toàn riêng của nó. Nếu bạn
chọn đúng loại cưa mình cần, khi thao tác bạn sẽ thấy thoải mái với vận hành và
những hạn chế của nó.
Chọn đúng loại cưa cho công việc bạn
cần phụ thuộc vào một số yếu tố: vật liệu cần cắt/xẻ, độ chính xác khi cắt ở
mức nào, bạn cần cắt thẳng hay cắt cong, bạn muốn hoàn thành công việc nhanh
hay chậm.
Các
loại cưa tay (handsaw)
Cưa
ngang (crosscut saw) – loại ngắn hơn còn gọi là cưa hộp (box saw), là loại cưa mà hầu
hết mọi người sẽ nghĩ tới khi nói về cưa tay. Mục đích chính của nó là xẻ gỗ
theo thớ. Cưa xẻ gỗ hay cưa rip (rip
saw) trông cũng tương tự nhưng có răng cưa lớn hơn và dùng để cắt cả thớ gỗ
(xẻ theo độ rộng tấm gỗ).
Cưa ngang (crosscut saw)
Cưa rip (Rip saw)
Cưa
tay hình cung (coping saw) có hình chữ “P” để cắt các hình
tròn hay các hình dạng bất thường trên gỗ. Lưỡi của nó rất mỏng và hẹp, vì thế
nó sẽ không làm hỏng thớ gỗ khi cắt một hình cong. Cưa tay hình cung thường
dùng để cắt các đồ bằng gỗ cho khớp với góc phòng. Với khung của loại cưa này,
vết cắt không thể rộng quá 6 inch (khoảng 15cm) tính từ cạnh tấm gỗ.
Cưa tay hình cung chữ P (coping saw)
Nếu bạn cần cắt thẳng và chính xác
(chẳng hạn tạo các khớp nối bằng gỗ chẳng hạn), hay dùng một chiếc cưa hậu (back saw) hoặc cưa góc (miter saw). Cưa hậu có thêm
một miếng giằng kim loại ở trên sống lưng lưỡi cưa để giữ cho lưỡi đi thẳng. Cưa
này thường dùng kèm với một gá hay hộp mộng để hướng lưỡi cưa khi cắt góc,
chẳng hạn khi tạo khung ảnh (góc 45 độ).
Cưa hậu (back saw)
Cưa góc dùng tay (miter saw)
Cưa
kim loại (hack saw) có răng nhỏ nên không cắt được vật
liệu có phoi bào lớn. Chúng đặc biệt hữu ích khi cắt các vật liệu cứng như kim
loại hay ống. Lưỡi hẹp của cưa kim loại được giữ căng bởi một khung kim loại có
tay cầm vuông góc với lưỡi cưa.
Cưa kim loại (hack saw)
Nếu chỉ cần cắt thô sơ và nhanh
chóng (tỉa cây, cắt cành gãy…), một cái
cưa hình cung (bow saw) là sự lựa chọn tuyệt vời. Răng cưa lớn của cái cưa
có hình chữ D này sẽ nhanh chóng cắt qua gỗ, nhưng không cắt chính xác được.
Cưa hình cung chữ D (bow saw)
Cưa
lỗ khóa (key-hole saw) dùng để cưa các lỗ nhỏ hoặc các
đường cong nhỏ trong gỗ. Ban đầu nó dùng để cắt các lỗ nhỏ ở cánh cửa rồi lắp
khóa kim loại vào. Ngày nay, người ta thường sử dụng nó để cắt các lỗ cho tủ điện trên tường.
Cưa lỗ khóa (key-hole saw)
Các
loại cưa điện (power saw):
có thể chạy điện (có dây) hoặc dùng pin (không dây)
Cưa
đĩa (circular saw) có lưỡi cưa hình tròn chạy mô tơ điện. Nó có thể lắp nhiều
loại lưỡi cưa, tùy theo mục đích cắt, để cắt ngang hoặc xẻ gỗ.
Cưa đĩa (circular saw)
Nếu bạn tìm một phiên bản chạy điện
của cưa tay hình cung chữ P (coping saw) để tạo các vết cắt không phải là đường
thằng, hãy chọn một chiếc cưa xoi (jig
saw) hay còn gọi là cưa lọng (saber saw). Cưa này đặt trên một chân đế kim
loại phẳng và có lưỡi nhỏ, hẹp có thể di chuyển lên xuống nhanh chóng để cắt
xuyên qua lớp gỗ. Bạn cũng có thể tìm các lưỡi cưa được chế tạo đặc biệt cho
các vật liệu khác. Đặt chân đế của cưa xoi lên trên bề mặt vật liệu cần cắt,
rồi giữ lưỡi cưa vuông góc. Vì cưa xoi không có khung như cưa tay hình cung chữ
P, vết cắt có thể cách xa cạnh của tấm gỗ.
Cưa xoi (jig saw)
Thao tác cắt của cưa thụt (reciprocating saw) cũng tương
tự cưa xoi, nhưng cưa thụt có chân đế nhỏ hơn và nói chung mạnh hơn nhiều. Cưa
này có thể cắt trong không gian rất chật hẹp và rất linh hoạt khi dùng trong
xây thô, chẳng hạn như xây khung cho một ngôi nhà.
Cưa thụt (reciprocating saw)
Để cắt chính xác các đường cong nhỏ,
người ta dùng cưa tròn (scroll saw) –
gồm một bàn và một lưỡi cưa nhỏ. Cưa tròn dùng để cắt đồ chơi bằng gỗ, tạo các
họa tiết trang trí cho giá sách hay hộc tủ, và các đồ có hình cong khác.
Cưa tròn (scroll saw)
Cưa
bàn (table saw) dùng để cắt các đường thẳng và cắt góc cho các đồ gỗ. Có
nhiều loại lưỡi cưa đa năng có sẵn trên thị trường. Bạn cũng có thể mua các
lưỡi cưa đặc biệt được thiết kế để cắt rip hay cắt ngang. Khi cắt dọc theo
chiều dài tấm gỗ, dùng bộ rào chắn rip để giữ tấm gỗ ở một khoảng cách cố định
so với lưỡi cưa bàn. Dùng gá hay hộp mộng để giữ tấm gỗ ở một góc nhất định hay
vuông góc với lưỡi cưa. Lưỡi cưa cũng có thể chuyển sang chế độ cắt góc khi
mảnh gỗ đặt dọc theo bàn. Hơn nữa, bạn có thể lắp thêm các lưỡi cưa bằng thạch
cao (một dải lưỡi cưa dày) để cắt các rãnh rộng.
Cưa bàn (table saw)
Cưa
góc (miter saw) có phiên bản chạy điện, cũng giống như cưa đĩa, được giữ
bằng một đế và cánh tay kim loại. Lưỡi cưa có thể nghiêng và quay để cắt các
góc hỗn hợp (cắt góc theo hai bề mặt của tấm gỗ) – đặc điểm rất hữu ích khi cắt
đúc vương miện hay góc của các khung tranh phức tạp. Thay vì di chuyển tấm gỗ
theo bàn dưới lưỡi cưa, nếu dùng cưa góc, tấm gỗ sẽ được giữ cố định, còn cưa
sẽ di chuyển. Một loại cưa tương tự được thiết kế để cắt kim loại, gọi là cưa xắt (chop saw).
Cưa góc chạy điện (miter saw)
Cưa xắt (chop saw)
Thiết kế của cưa gạch (tile saw) cũng tương tự cưa bàn hay cưa góc, nhưng lưỡi
được thiết kế riêng để cắt gạch, ngói, và dùng nước làm mát.
Cưa gạch (tile saw)
Răng cưa của cưa băng chuyền (band saw) được cắt thành một băng chuyền bằng kim
loại quay từ hai bánh xe. Bạn có thể cắt rip hay cắt góc bằng cưa băng chuyền.
Vì các băng chuyền thường hẹp hơn lưỡi cưa thông thường, bạn sẽ không bị lãng
phí gỗ. Cưa băng chuyền đặc biệt hữu dụng khi phải cưa đi cưa lại đồ gỗ, ví dụ
cắt một tấm gỗ 2x6m thành 2 tấm gỗ 1x6m.
Cưa băng chuyền (band saw)
Cưa
xích (chain saw) có răng gắn với một xích hẹp làm chạy thanh kim loại có đầu
tròn. Nó có thể lắp động cơ xăng hoặc mô tơ điện. Cưa xích tạo ra các vết cắt
rộng và thô, vì thế nó chủ yếu dùng để hạ cây, chẻ củi và cắt tỉa các cành cây
lớn. Vài loại cưa xích có kèm chỉ dẫn đặt biệt nên có thể hoạt động như máy
nghiễn gỗ cỡ nhỏ.
Cưa xích (chain saw)
cuahangphamquang@gmail.com
http://cuahangphamquang.blogspot.com